Wat er in het onderhandelingsakkoord staat uit ons Puntenplan

Na maanden onderhandelen ligt er nu een onderhandelingsakkoord van de regeringspartijen PVV, VVD, BBB en NSC.

Voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 schreef WOMEN Inc. een Puntenplan voor Gendergelijkheid met daarin 7 onmisbare punten voor het regeerakkoord. Van onze punten is een klein aantal terug te vinden in het onderhandelingsakkoord, in dit artikel vertellen we je welke. Sommige positief, andere negatief of helemaal niet. De overheid heeft grote invloed op het behalen van onze missie. Met dit akkoord heeft en krijgt niet iedereen gelijke kansen. WOMEN Inc. blijft zich inzetten voor gelijke kansen voor iedereen, ongeacht gender of sekse. Ook de mensen die in dit akkoord worden uitgesloten. Fix the system, not the women!

1. Kinderopvang

Wat wij willen:
Goede, (zo goed als) gratis kinderopvang, zonder toeslagen en voor alle kinderen (ongeacht of ouders betaald werk hebben), waarbij prijzen worden gereguleerd.

In het akkoord:
De stelselherziening kinderopvang (bijna gratis voor werkende ouders en overheveling naar instellingen) wordt doorgezet.

Onze reactie:
Dit betekent dat kinderopvang voor werkende ouders goedkoper en eenvoudiger zal worden. Dit is wat ons betreft dan ook een stap in de goede richting, maar hiermee zijn we er nog niet. Ouders die geen betaald werk hebben, krijgen geen vergoeding voor kinderopvang. WOMEN Inc. vindt dat iedereen toegang moet hebben tot kinderopvang om zo werk en zorg goed te kunnen combineren, dus ook kinderen van ouders die geen betaald werk hebben. Het is daarnaast niet duidelijk of de prijzen van de kinderopvang zullen worden gereguleerd.

2. Mantelzorg

Wat wij willen:
Iedere mantelzorger krijgt dezelfde en beter betaalde financiële compensatie, ook voor langdurig verlof. Er is hierbij geen onderscheid tussen gemeenten.

In het akkoord:
Versterking, ook door verbetering van de onderlinge samenwerking, van de positie van de eerstelijnszorg, waaronder de huisarts, wijkverpleging en van mantelzorgers.

Onze reactie:
Een verbetering van de positie van mantelzorgers is belangrijk voor een meer gelijke verdeling tussen werk en zorg, want op dit moment doen vrouwen meer onbetaalde zorgtaken zoals mantelzorg dan mannen. Het akkoord benoemt niet wat dit concreet inhoudt.

3. Duurzame financiële onafhankelijkheid

Wat wij willen:
Werknemers in cruciale sectoren, zoals zorg- en kinderopvangmedewerkers, krijgen salarisverhoging.

Vrouwen die meer betaald werk willen verrichten, krijgen ondersteuning bij het uitbreiden van hun verdiencapaciteit en meer inzicht in hun rechten tot contractuitbreiding.

In het akkoord:
Het aanpakken van de personeelskrapte in de zorg heeft grote prioriteit. Daarom wordt het aantrekkelijker gemaakt om in de zorg te werken, door middel van meer autonomie, loopbaanperspectief, goede arbeidsvoorwaarden en beperking van regeldruk en van administratieve lasten, bijvoorbeeld door meer innovaties. Gestimuleerd wordt dat personeel in loondienst eerste keuze krijgt bij roosterindeling.

Onze reactie:
Er staat in het akkoord niets specifiek over de duurzame financiële onafhankelijkheid van vrouwen, maar wel over medewerkers in de zorg, wat voornamelijk vrouwen zijn.Wij zullen ons hard maken voor concrete maatregelen en zich uitbreiding naar werknemers in andere sectoren zodat iedereen meer mogelijkheden krijgt om duurzaam financieel onafhankelijk te zijn.

4. Werken in de zorg

Wat wij willen:
Daarnaast moet het aantrekkelijker gemaakt worden om in dienst te gaan, zodat de toevlucht tot precaire en onvrijwillige flexibele dienstverbanden en zzp- aanstellingen van werknemers in de zorg beperkt worden.

In het akkoord:
Zekerheid op de arbeidsmarkt wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld voor echte zelfstandigen (zzp’ers) in het zelfstandigenbeleid en door regulering van de uitzendsector. Daarnaast streven we naar meer vaste contracten voor werknemers.

Onze reactie:
Meer vaste contracten voor werknemers kan positief zijn om tegen te gaan dat mensen onvrijwillig werken in flexibel dienstverband en om zzp-aanstellingen van werknemers in de zorg te beperken.

5. Toeslagensysteem

Wat wij willen:
Huidige belemmeringen om meer te werken vanwege het complexe toeslagensysteem worden weggenomen.

In het akkoord:
Meer loon naar werken door een lastenverlichting op arbeid en verlaging van de marginale druk voor burgers, bijvoorbeeld via het introduceren van een extra schijf in de Inkomstenbelasting.

Onze reactie:
Marginale druk betekent het deel van je bruto salaris dat gaat naar belastingen. Het verlagen daarvan betekent dat je onderaan de streep meer overhoudt van je salaris. Dat betekent dat meer uren werken, financieel meer gaat lonen. Dit is één belemmering die wordt weggenomen, maar er zou meer moeten gebeuren.

6. Abortus

Wat wij willen:
In Nederland staat abortus nog altijd in het Wetboek van Strafrecht. We zien in de Verenigde Staten wat er kan gebeuren als het recht op abortus niet wettelijk is verankerd. Het is tijd dat abortus uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald.

In het akkoord:
Het maatschappelijke en politieke debat over het begin en einde van het leven vraagt zorgvuldigheid, zowel ten aanzien van de omgang met (onderzoek naar) embryo’s, abortus en euthanasie. Dit debat wordt onder meer gevoerd met inbreng van zorgverleners, ethici en onderzoekers. De wettelijke kaders blijven ongewijzigd, behoudens onvoorziene en belangwekkende ontwikkelingen en de voortgezette behandeling van twee aanhangige initiatiefvoorstellen

Onze reactie:
Dit betekent dat abortus in het Wetboek van Strafrecht blijft wat betreft dit akkoord.

7. Seksuele voorlichting

Wat wij willen:
Verbeterde en geconcretiseerde kerndoelen en eindtermen in het onderwijs (po, vo en mbo) rondom seksuele voorlichting, die niet alleen gaat over voortplanting, maar ook over het doorbreken van taboes (bijvoorbeeld rond menstruatie), seksuele- en genderdiversiteit, stereotypering, relaties, online seksualiteit en het aangeven van wensen en grenzen.

In het akkoord:
Doelen over relationele en seksuele voorlichting zijn neutraal en beter toegesneden op de leeftijd van leerlingen, in het bijzonder in het basisonderwijs.

Onze reactie:
Dit betekent dat er geen verbetering en concretisering komt van de huidige kerndoelen, dat vinden wij teleurstellend.

Conclusie

Een klein aantal van onze Punten voor Gendergelijkheid staat in het onderhandelingsakkoord. Maar we missen ook veel maatregelen om te komen tot meer gelijkheid tussen vrouwen en mannen. Zo staat er niks in over een Nationale Strategie Vrouwengezondheid en gelijke kansen op de arbeidsmarkt. Ook neemt het kabinet niet de verantwoordelijkheid om als overheid een voorbeeldfunctie te zijn door zelf maatregelen voor gendergelijkheid te nemen. Daarnaast zien wij dat dit onderhandelingsakkoord negatieve gevolgen kan hebben voor specifieke groepen mensen in de samenleving en dat zou niet zo moeten zijn. Dit akkoord is kort, wat betekent dat er minder afspraken zijn vastgelegd tussen de regeringspartijen dan in vorige kabinetten. Hierdoor is er meer ruimte voor de Tweede Kamer om met initiatieven te komen en buiten de coalitie beleid te maken. Dit biedt kansen voor de punten uit ons Puntenplan die nog niet in het onderhandelingsakkoord staan. Wij blijven ons dan ook inzetten voor onze missie, bij de politiek, werkgevers en met onze partners. En we roepen jullie op: laat je stem horen!

Wij blijven het herhalen, net zolang tot het niet meer nodig is: een samenleving met gelijke kansen voor iedereen, ongeacht gender of sekse.