Frans Klein (NPO): ‘We moeten tot actie overgaan, anders is het vooral veel window dressing’

Van BeperktZicht naar een OpenBlik. Er is sinds 2017 veel veranderd in de media op het gebied van diversiteit en inclusie. Het is daarom tijd voor zowel een terug- als vooruitblik met de mensen die aan de knoppen zitten. We spraken onder andere met Frans Klein, directeur video bij de NPO, over de veranderingen van de afgelopen jaren bij de publieke omroep.  

Welke rol speelt de NPO in de beeldvorming in Nederland?

Wij moeten ervoor zorgen dat we in de content een afspiegeling, representatie zijn van de Nederlandse cultuur. Dat betekent dat wanneer je onze programma’s kijkt je het gevoel moet krijgen dat die het Nederland van nu reflecteren. Dan gaat het er bijvoorbeeld om dat er een eerlijke verhouding tussen vrouwen en mannen bestaat en dat er een rijke culturele diversiteit te zien is. 

Is er ten opzichte van vijf jaar geleden veel veranderd?

Het gesprek over dit onderwerp gaat makkelijker. Ik heb daarbij ook het idee dat ‘Hilversum’ zich meer bekeken voelt. Letterlijk en figuurlijk. Er bestaat meer maatschappelijke druk, dat maakt het praten over het thema makkelijker. Maar dat zegt niet dat het eenvoudig vertaald wordt naar echte verandering. 

Waarom niet?

De diepste cultuur laat zich niet bij toverslag veranderen. We moeten in alles zoeken naar een soort balans in draagvlak, het goede gesprek, enthousiasmeren en stimuleren. Maar ook heel goed monitoren om voldoende snelheid en verandering door te voeren. Dat hebben we bijvoorbeeld bij Nieuwsuur gedaan, dat is onze belangrijkste journalistieke rubriek. We vonden dat we daar als eerste tot actie moesten overgaan en het programma is nu een man-vrouw afspiegeling. Dat was een aantal jaren geleden nog niet zo. Hetzelfde geldt voor het journaal. 

Hoe hebben jullie dat precies voor elkaar gekregen?

We hebben met de verschillende omroepen streefdoelen afgesproken. Dat betekent dat we in gesprek gaan met de omroepen over de programmering en daarna is het een geval van zelfregulering. Maar we blijven consequent monitoren door letterlijk te tellen wie we op de televisie zien en wie we op de radio horen. Als je vraagt ‘wat hebben we allemaal geleerd de afgelopen vijf jaar?’ is het wel dat door monitoren we weten waar we staan, hoe we veranderen en met welke tegenslagen we soms te maken hebben. 

“Door monitoren weten we hoe we ervoor staan en hoe we moeten veranderen” 

Zijn er dingen die de afgelopen vijf jaar juist niet gewerkt hebben?

Ik denk dat algemeen en generiek een verandering afkondigen niet werkt. Dat is een grote les. Alleen maar met elkaar praten over hoe belangrijk het onderwerp is, dat leidt eerder tot frustratie dan tot verandering. We moeten middelen beschikbaar stellen, timeslots openstellen, en ook bij de intake van programma’s aangeven dat diversiteit een belangrijk onderdeel van het programma moet zijn. We moeten het concreet maken en tot actie overgaan, anders is het vooral veel window dressing.