Duurzaam financieel (on)afhankelijk

Bijna de helft van de Nederlandse vrouwen is financieel afhankelijk van een partner of de overheid, tegenover 23 procent van de mannen. Van praktisch opgeleide vrouwen is zelfs 56 procent financieel afhankelijk.

Wat is duurzame financiële onafhankelijkheid?

Volgens onze definitie zijn er een aantal indicatoren die bepalen of iemand duurzaam financieel onafhankelijk is. Allereerst is het hebben van een structureel en stabiel inkomen uit werk belangrijk, om nu en in de toekomst in bestaanszekerheid te voorzien. Daarbij moet sprake zijn van goede arbeidsomstandigheden en een balans tussen werk en privé. 

Wat staat duurzame financiële onafhankelijkheid in de weg?

Verschillende systemische en culturele belemmeringen hebben grote invloed op de financiële positie van vrouwen in Nederland. De manier waarop verlofregelingen en kinderopvang in Nederland geregeld zijn, maken bijvoorbeeld dat vrouwen nog altijd meer tijd dan mannen besteden aan onbetaalde zorgtaken. 

Daarnaast werken vrouwen vaak in sectoren met lagere lonen zoals de kinderopvang, zorg en schoonmaak. De Wet van Sullerot stelt dat beroepen waarin veel vrouwen werken, een lager aanzien hebben en naar verhouding slechter betaald worden dan toen die beroepen nog werden gedomineerd door mannen. 

In sectoren waar veel vrouwen werken is het bovendien gebruikelijk of soms zelfs verplicht om parttime te werken. Zo worden verzoeken om uitbreiding van de arbeidsduur in de sector zorg en welzijn vaker geweigerd dan elders, terwijl verzoeken tot vermindering van de arbeidsduur in deze sector zelden tot nooit geweigerd worden. Daarentegen worden in de sectoren bouw en industrie een op de tien verzoeken tot vermindering van de arbeidsduur geweigerd. 

De manier waarop wij in Nederland denken over de rollen van vrouwen en mannen heeft ook invloed op de keuzes die mensen maken. Het is nog steeds gebruikelijk dat vrouwen bij de geboorte van het eerste kind minder uren (betaald) gaan werken, mannen doen dit doorgaans niet. Zo’n 39 procent van de vrouwen gaat na de geboorte van het eerste kind minder werken en 5 procent stopt helemaal met werken. Slechts 8 procent van de mannen stopt na de geboorte met werken of gaat minder werken. 

Deze omstandigheden hebben gevolgen voor de gelijke kansen voor vrouwen en mannen: er is nog steeds een loonkloof van 13 procent. Daarnaast hebben vrouwen minder carrièrekansen en doorgroeimogelijkheden dan mannen. Ook gaan vrouwen er financieel het meest op achteruit na een scheiding: zij hebben vijf jaar na de scheiding 21 procent minder koopkracht dan mannen. Bovendien verdient de vrouw vijf jaar na de geboorte van haar eerste kind 32 procent minder dan voor de geboorte, terwijl dit bij mannen slechts 3 procent is. 

Hoe zet WOMEN Inc. zich in voor duurzame financiële onafhankelijkheid?

Vooral in de zorg, schoonmaak en kinderopvang worden vrouwen geconfronteerd met obstakels om meer te kunnen werken, en zo financieel onafhankelijk te worden. Zoals de kleine deeltijdbanen die de norm zijn, onregelmatige diensten, hoge werkeisen en ongunstige arbeidsomstandigheden gekenmerkt door flexcontracten, lage lonen en weinig autonomie. In de alliantie “Financieel Sterk door Werk” zet WOMEN Inc. zich samen met Stichting Het Potentieel Pakken en Bureau Clara Wichmann in voor de duurzame financiële onafhankelijkheid van praktisch opgeleide vrouwen in de sectoren zorg, schoonmaak en kinderopvang door deze belemmeringen weg te nemen.