Mantelzorg

Mantelzorg is onbetaalde en vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Dit kan verzorging zijn of hulp bij dagelijkse activiteiten. Betaalde mantelzorg bestaat niet: mantelzorg is altijd onbetaald en 2 miljoen mantelzorgers combineren de zorgtaken met een betaalde baan. In 2019 verleende ongeveer 35% van de 16-plussers (circa 5 miljoen mensen) mantelzorgtaken, van wie 830.000 langdurig en intensief.¹Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond die mantelzorger zijn geven gemiddeld intensiever hulp dan autochtonen. Mantelzorgers met een niet-westerse migratieachtergrond ondervinden dan ook relatiefvaak een hoge belasting (12%) ten opzichte van autochtone Nederlanders (8,5%). Mantelzorgers geven gemiddeld ruim zeven uur per week hulp, gedurende gemiddeld vijf jaar.²Bron: SCP (2020). Blijvende bron van zorg

Om wie gaat het?

Het merendeel van de mantelzorgers is vrouw. 15% van de Nederlandse vrouwen is mantelzorger, t.o.v. 11% van de Nederlandse mannen. Ook als ze voltijds werken geven vrouwen vaker hulp, of zouden dat doen als dat op hun pad zou komen. Dat vrouwen vaker hulp (willen) bieden, komt dus niet omdat ze vaker niet of in deeltijd werken.³Bron: SCP, CBS (2020). Emancipatiemonitor 2020 De meeste mantelzorgers zijn tussen de 45 en 65 jaar oud: zij hebben vaak hulpbehoevende (schoon)ouders. Zoals hierboven beschreven combineren 2 miljoen mantelzorgers de mantelzorgtaken met een betaalde baan. Er zijn in Nederland 400.000 werknemers die naast hun baan intensieve mantelzorg verlenen (meer dan 8 uur per week).⁴Bron: MantelzorgNL (2019). Flexibiliteit en begrip werkgever voor werkende mantelzorger van groot belang. 1 op de 10 mantelzorgers is overbelast. voor hen is begrip en ondersteuning erg belangrijk. De ondersteuning van mantelzorgers wordt met name verzorgd door gemeenten. Het percentage mantelzorgers dat weet waar en op welke manier ze geholpen kunnen worden is echter laag: tweederde van de mantelzorgers weet niet waar ze terecht kunnen voor ondersteuning.⁵Bron: SCP (2020). Blijvende bron van zorg

Respijtzorg

De twee belangrijkste vormen van ondersteuning zijn verlofregelingen en respijtzorg. Respijtzorg is een adempauze voor mantelzorgers die de overheid hen verleent. Door af en toe vrij te zijn van mantelzorgtaken, kunnen mantelzorgers hun eigen leven beter in balans houden en de zorg voor hun naaste langer volhouden. Respijtzorg bestaat in verschillende vormen: de vervanging kan zowel thuis als buitenshuis plaatsvinden, en door een vrijwilliger of een beroepskracht worden verzorgd. Het percentage mantelzorgers dat van deze regeling gebruik maakt is helaas laag: slechts 8% maakt gebruik van een vorm van respijtzorg. Dit komt o.a. door onduidelijke manier waarop het geregeld is en het feit dat het niet (volledig) wordt vergoed. Uit ons onderzoek blijkt dat het percentage mantelzorgers dat gebruik maakt van respijtzorg toeneemt tot 60% wanneer dit volledig vergoed wordt. 44% van de mantelzorgers zou hierdoor minder stress ervaren. 

Zorgverlof

Werkende mantelzorgers kunnen gebruik maken van kort- of langdurend zorgverlof. Beide worden door de overheid niet volledig vergoed. De consequentie hiervan is dat slechts een derde van de mantelzorgers gebruikmaakt van het verlof. Wanneer zowel het kort- als langdurend zorgverlof 100% vergoed zou worden zou 81% hier gebruik van maken. Ook dit zou het stressniveau van mantelzorgers enorm verlagen: 40% van de mantelzorgers zou minder stress ervaren door hun combinatie van werk en zorg.⁶Bron: Direct Research (2020). Het Werkt Niet.

Het Werkt Niet

Uit ons onderzoek blijkt dat financiële waardering voor mantelzorgers leiden tot het beter kunnen combineren van betaald werk met onbetaalde zorg. Hierdoor doorbreken we traditionele rolpatronen, worden meer vrouwen financieel onafhankelijk en krijgen mannen meer ruimte om te zorgen. Daarom roepen wij de politieke partijen op om werk te maken van gendergelijkheid. Kijk voor meer informatie op www.ditwerktwel.nl