16 oktober 2020
Mannen zijn nog altijd oververtegenwoordigd in Nederlandse nieuwsmedia: slecht 26% van de personen in de Nederlandse nieuwsmedia zijn vrouw. En slechts 9% zijn personen van kleur. Ook de experts die aan het woord komen zijn overwegend man (78%). De meting is gedaan in het kader van het Global Media Monitoring Project (GMMP), de grootste wereldwijde studie waarbij op dezelfde dag in 145 landen wordt gekeken naar het aandeel mannen en vrouwen in het nieuws. In Nederland is de coördinatie van het monitoring project dit jaar in handen van Free Press Unlimited en WOMEN Inc.
Directeur Free Press Unlimited, Ruth Kronenburg: ‘We zien dat zodra journalisten op zoek zijn naar een expert, vrouwen letterlijk buiten beeld raken. Media hebben grote invloed op stereotype beeldvorming, sociale normen en de aspiraties van mannen en vrouwen. Het is teleurstellend om te zien dat, ondanks de aandacht hiervoor, vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd zijn in het nieuws.’
Nog te weinig diversiteit
Dit jaar werd het nieuws gedomineerd door COVID-19. Ruim 40% van de nieuwsitems die werden geanalyseerd gingen over het virus. Terwijl vrouwen bijna tweederde van de cruciale beroepen vervullen tijdens de crisis, zijn ze ondervertegenwoordigd in het nieuws hierover (26%). Dat zie je ook in ander nieuws; vrouwen zijn in het algemeen minder vaak als expert aan het woord (22%) en zij worden minder vaak gequote (21%). Ondervertegenwoordigd zijn ook personen van kleur; zij maken slechts voor 9% deel uit van het nieuws. Kronenburg: ‘Wat ons opviel was dat wanneer mensen van kleur in het nieuws kwamen, het gerelateerd was aan criminaliteit, het slavernijverleden of hun afkomst. Op andere thema’s zijn ze ondervertegenwoordigd. Juist deze stereotypering willen we doorbreken.’
Gender en sekse
Emma Lok, directeur WOMEN Inc: ‘Inclusieve beeldvorming in de media draagt bij aan betere perspectieven op de arbeidsmarkt en tot een meer evenredige werk-/zorgverdeling tussen vrouwen en mannen. Iedereen moet zich herkennen en vertegenwoordigd voelen. Representatie zorgt ook voor meer wederzijds begrip. Het is daarom essentieel dat media en overheid structureel monitoren hoe vaak en op welke manier vrouwen en mannen in beeld komen in de media. Daarbij moet ook gekeken worden naar de representatie van mensen van kleur, leeftijd, gender en achtergrond.’
Het Parool meest inclusieve nieuwsmedium
De Nederlandse krant die het beste scoort op representatie is het Parool (45%) en daarna komt Trouw. Hier was 40% van de personen in het nieuws vrouw. Hart van Nederland scoort het beste van het TV nieuws met 40% van de personen in het nieuws vrouw. Ten opzichte van 2015 is er een kleine verbetering van representatie in Nederland gemeten. Toen was een kleine 20% van de personen in het nieuws vrouw. Van de journalisten die het nieuws brachten en van wie hun gender bekend was, zijn 25% vrouwen en 75% mannen.
Grootste wereldwijde studie naar representatie
Het Global Media Monitoring Project is voor het eerste uitgevoerd in 1995 en wordt sindsdien elke vijf jaar herhaald. Op 29 september 2020 werden in 145 landen gemeten hoe vaak en in welke rol of hoedanigheid vrouwen en mannen in het nieuws voorkwamen en over welke onderwerpen zij spraken. In juni 2021 worden de internationale resultaten verwacht.
Het Nederlandse onderzoek mogelijk is gemaakt door Alliantie Samen Werkt Het.
Klik hier voor het hele onderzoeksrapport