Ervaring van Nina*

*Om privacyredenen is de naam Nina gefingeerd.

“Mijn zwangerschap viel in een onzekere periode omdat ik aan het einde van mijn promotietraject zat. In een promotietraject aan de universiteit doe je vier jaar onderzoek om je PhD te behalen. Aan het einde van die vier jaar schrijf je een proefschrift en behaal je de doctorstitel. In mijn onderzoek deed ik labwerk. Daarom besloot ik mijn leidinggevende vrij snel te vertellen dat ik zwanger was. Mijn eerste zorg was de veiligheid, er zijn bepaalde stoffen waar je niet mee mag werken als je zwanger bent. Ik wilde heel specifiek weten welke stoffen dat zijn, maar vanuit mijn werkgever kwam hier geen informatie over. Mijn leidinggevende reageerde ook makkelijk: ‘Dat kan allemaal wel, hoor.’ Ik had het gevoel dat ik zelf mijn grenzen moest aangeven en vond dat ongemakkelijk.

“Er zijn bepaalde stoffen waar je niet mee mag werken als je zwanger bent, maar vanuit mijn werkgever kwam hier geen informatie over.”

“Mijn leidinggevende was heel blij voor me, maar wat ik op dat moment nodig had, was iemand die mij gerust kon stellen over wat ik wel of niet kon doen. Dat gebeurde niet. Laat staan dat we in gesprek gingen over mijn verlof of de periode daarna. En extra faciliteiten op de werkvloer, zoals een rustruimte, waren er ook niet. Ik was me er niet eens van bewust dat ik daar recht op had.
Gelukkig vielen de laatste maanden van mijn zwangerschap samen met het einde van mijn promotietraject. Ik moest daardoor veel schrijven. En het labwerk waarvan ik dacht: dat is geen goed idee, deed ik gewoon niet.”

Contractverlenging, of toch niet?

“Je krijgt standaard een vierjarig contract als je promoveert. Een contractverlenging aan het einde van die vier jaar is niet vanzelfsprekend. En ik zat juist aan het einde toen het tijd was om met verlof te gaan. Mijn leidinggevende had gelukkig eerder al geregeld dat ik verlenging zou krijgen, maar het was onduidelijk hoe we met mijn verlof zouden omgaan. Ik wist ook niet bij wie ik daarvoor moest zijn. Uiteindelijk heb ik zelf de afdeling Personeelszaken benaderd. De eerste keer dat ik vroeg of mijn verlenging zou kunnen aansluiten op mijn aflopende contract, werd ik bijna uitgelachen. Dat ik überhaupt die vraag stelde: “Nou, daar hoef je niet aan te denken. Je mag allang blij zijn dat je contract verlengd wordt.” Later heb ik het nog eens per mail gevraagd en hun reactie was duidelijk: “Als je terug bent van je zwangerschap en volledig hersteld bent, bieden we je een nieuw contract aan.”

“Je mag allang blij zijn dat je contract verlengd wordt.”

“Ik vond dat best wel beledigend. Je wordt dus als ziek gezien als je met zwangerschapsverlof gaat. Het voelt alsof je niet als volledig wordt gezien op het moment dat je hoogzwanger thuis zit. Ze leggen het volledig bij jou neer.
Ik vertrouwde wel op de toezegging dat mijn contract verlengd zou worden, maar ik ging toch met onzekerheid mijn verlof in. Ik kreeg ook minder betaald in deze constructie, dus financieel ging ik erop achteruit. En ik zat nog midden in het afronden van mijn promotie, wat voor iedereen een onzekere periode is. Ik heb tot het einde van mijn contract gewerkt en ben toen met verlof gegaan. Tijdens mijn verlof heb ik mijn promotie afgerond. Na mijn verlof ben ik teruggekomen in mijn nieuwe contract.”

“Ik had het gevoel dat ik niet om een uitzondering mocht vragen. Terwijl zwangerschap natuurlijk geen uitzondering is.”

“Ik heb lang getwijfeld: is dit nu discriminatie of niet? Zelfs nu nog twijfel ik daaraan. Wat het lastig maakt, is dat het sowieso een kwetsbare periode is: je bent voor het eerst zwanger, je weet niet zo goed wat je rechten zijn. Daar komt bij dat in de academische wereld tijdelijke contracten de standaard zijn. Het zijn twee onzekere factoren naast elkaar. Daardoor dacht ik ook: ik moet blij zijn dat ik überhaupt verlenging krijg. Ik had het gevoel dat ik niet om een uitzondering mocht vragen. Terwijl zwangerschap natuurlijk geen uitzondering is.”

Melding doen

“Ik heb even overwogen een melding te doen, maar op dat moment wil je het ook graag afsluiten. Je hele leven staat op z’n kop, je bent net moeder geworden. Dan heb je geen zin om met zoiets negatiefs bezig te zijn. Maar de situatie heeft zeker invloed gehad op mijn motivatie voor het werk. Ik voelde me minder gewaardeerd door de universiteit als instantie. Ga ik me volledig inzetten als ik weet dat ze me laten vallen als het voor hen goed uitkomt?

Deze ervaring heeft me bewuster gemaakt van de kwetsbaarheid als je zwanger bent. Zeker als je voor het eerst zwanger bent. Het was fijn geweest als het duidelijk was bij wie ik terecht kon met twijfels. En het is belangrijk dat je leidinggevende ernaar vraagt en er voor je is. Juist in dit soort situaties heb je iemand nodig die voor je wil opkomen. Ook al is het resultaat uiteindelijk hetzelfde, dan voel je je wel gesteund.”