Delen
8 juli 2020 • 3 minuten lezen
Het kinderopvangstelsel in Nederland moet op de schop
We hebben een doorbraak nodig in het kinderopvangstelsel, zo stelt WOMEN Inc. samen met tientallen andere organisaties en wetenschappers. Van complex, duur en alleen voor kinderen met werkende ouders, naar een stelsel waarin kinderopvang en naschoolse opvang gratis zijn (of tegen een kleine vergoeding) en bijdraagt aan de ontwikkeling van álle kinderen in Nederland. En zonder complex toeslagensysteem. Dat is hard nodig, want we laten nu nog belangrijke kansen liggen.
Hieronder lichten we toe waarom en wat het kinderen, ouders en Nederland oplevert.
Het huidige stelsel is voor ouders duur en complex
Het huidige stelsel met kinderopvangtoeslag via de belastingdienst is voor ouders complex, foutgevoelig en duur. Gemiddeld moet een Nederlands gezin jaarlijks 860 euro terug betalen aan de belastingdienst. Dat brengt financiële onzekerheid en risico’s met zich mee. Nederlandse ouders betalen bovendien een relatief groot percentage van hun inkomen (20% bij voltijd gebruik) aan kinderopvang in vergelijking met ouders uit andere Europese landen. Dit komt omdat de Nederlandse overheid relatief weinig investeert in kinderopvang.
De helft van de Nederlandse vrouwen is financieel afhankelijk
Maar liefst vijf op de tien vrouwen is financieel afhankelijk van partner of de overheid. Met andere woorden: de helft van de vrouwen heeft een inkomen uit werk dat lager ligt dan het wettelijk minimumloon of heeft überhaupt geen inkomen. Dat komt onder andere door een stevige deeltijdcultuur: de man blijft fulltime werken na de geboorte van het eerste kind en vrouwen schroeven hun arbeidsuren juist (structureel) terug. 1 op de 10 vrouwen stopt zelfs helemaal met werken. Deze deeltijdcultuur is systemisch, ingebed in onze cultuur, en niet zoals veel mensen denken een individuele keuze. Vrouwen willen meer uren werken en goede en betaalbare kinderopvang is een belangrijke voorwaarde voor hen. Het huidige kinderopvangstelsel belemmert hen te kiezen meer te werken.
Te vaak groeien kinderen met een onderwijsachterstand op
Er zijn nog teveel kinderen in Nederland die opgroeien met een achterstand. Kinderopvang die toegankelijk is voor alle kinderen kan dit tegengaan. Vooral kinderen van praktische opgeleide ouders ontwikkelen zich beter als zij op jonge leeftijd naar een kinderopvang van goede kwaliteit gaan. Terwijl juist kinderen van praktische opgeleide ouders het minst gebruik maken van de kinderopvang. Dit komt onder andere doordat ouders die niet werken niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag. Daarnaast leidt de complexiteit van het toeslagensysteem met name bij deze ouders tot onduidelijkheid over de kosten en weerhoudt het hen van het gebruik van kinderopvang.
Investeren in kinderopvang is goed voor kinderen, ouders en voor Nederland
Het gebrek aan investering en prioritering van kinderopvang door de Nederlandse politiek is een gemiste kans: voor kinderen, voor ouders en voor Nederland. Kinderen profiteren van een betere cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling. Vrouwen worden beter in staat gesteld te participeren op de arbeidsmarkt, wat hun financiële onafhankelijkheid ten goede komt. Ouders krijgen met goede en gratis kinderopvang meer ruimte om werk en zorg gelijk te verdelen – een wens die 50 procent van de aanstaande ouders heeft, maar slechts 10 procent in de praktijk brengt. En – interessant voor het huishoudboekje van BV Nederland- voor Nederland biedt het gigantische economische voordelen, oplopend tot wel 110 miljard euro als we het arbeidspotentieel van vrouwen zouden benutten zoals in Scandinavië.
Goede, gratis kinderopvang, zonder gedoe en voor álle kinderen
WOMEN Inc. roept samen met tientallen organisaties en wetenschappers de nieuwe regering op om juist in deze tijd te investeren in (bijna) gratis en op ontwikkeling gerichte kinderopvang voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Net zo gewoon als de basisschool. Waar ouders hoogstens tegen een hele kleine vergoeding gebruik van kunnen maken. Waar duidelijk is wat er betaald moet worden en dus zonder omslachtig toeslagensysteem. Waarin kinderopvang en naschoolse opvang in nauwe samenwerking met het onderwijs wordt vormgegeven. Zodat we het volle potentieel van moeders én vaders werkelijk gaan gebruiken en we alle kinderen een eerlijke start geven.
Alle bronnen, meer onderbouwing en uitleg vind je in de position paper die we schreven voor de verkiezingsprogrammacommissies van de politieke partijen.
Goede en betaalbare kinderopvang is essentieel om vrouwen en mannen beiden in staat te stellen te werken en voor hun naasten te kunnen zorgen. Dit is punt 2 van het 6-puntenplan van WOMEN Inc.
Onderteken #stemgendergelijkheid nu