Hoogtepunten uit podcast #13: Menstrueren

In de dertiende aflevering van onze podcast praten we met Nanoah Struijk. Nanoah noemt zich sinds twee jaar activist. Die* was eerst bang om het label van activist te gebruiken maar doet dat nu wel om aan te geven dat die zich inzet voor positieve verandering op het gebied van genderdiversiteit en non-binariteit.

Nanoah herinnert zich nog goed diens eerste menstruatie. “Ik werd heel ziek. Ik heb de angst voor overgeven, maar ik heb toen meerdere keren moeten spugen en het was echt verschrikkelijk. De dag na al dat overgeven vond ik iets in m’n onderbroek en wist ik het direct. Wat mij heel erg is bijgebleven is dat mensen om me heen ineens vonden dat ik vanaf dat moment een echte vrouw was.” 

Nanoah benadrukt dat door deze focus op menstruatie als een vrouwending voor die veel bezig heeft gehouden. “Menstrueren duwde mij in het hokje vrouw, terwijl ik helemaal geen vrouw ben. Dat wordt door veel facetten bevestigt, bijvoorbeeld het kopen van menstruatieproducten in de supermarkt of drogisterij. Die vind je bij dameshygiene. Een andere manier waarop dit wordt bevestigd is de verpakking van de producten, die zijn altijd super feminien met vaak de kleur roze en bloemetjes.”  

Een aantal merken van menstruatieproducten kiezen tegenwoordig wel bewust voor genderneutrale communicatie. Nanoah is hier kritisch op: “Het is vaak zeer performative. Als je er echt wilt zijn voor bepaalde groepen mensen, dan breng je de verandering gewoon aan en dan zien de mensen voor wie je dat doet dat wel en die waarderen dat. En de mensen die het niet boeit maakt het niet uit. Het van de daken schreeuwen helpt daarin niet.” 

Naast de menstruatieproducten zijn ook de plekken waar ze vaak gebruikt worden niet altijd even toegankelijk voor non-binaire mensen. Nanoha: “Bij toiletten moeten mensen vaak een keuze maken voor het vrouwen- of mannentoilet. Bij gebrek aan genderneutrale wc’s kiezen mensen daarbij soms voor het mannentoilet, maar daar zijn vaak bijvoorbeeld geen prullenbakjes aanwezig. Sowieso zijn er zelfs niet op alle vrouwentoiletten prullenbakjes aanwezig, maar mijn oproep aan mensen met een gebouw: maak je toiletten genderneutraal of zet in ieder geval op elk toilet prullenbakjes neer voor mensen die menstrueren.” 

Om niet meer te menstrueren heeft Nanoah besloten diens baarmoeder te laten verwijderen. Deze beslissing heeft die jaren geleden al gemaakt, maar twee weken geleden heeft de ingreep plaatsgevonden. “Het was eigenlijk niet eens zo’n hele ingewikkelde ingreep. Dat is ook omdat ik geen kinderwens heb van mezelf, dus daar heb ik niet over na hoeven denken.” Tijdens de ingreep hebben de artsen een bolletje endometriose gevonden: iets wat hevige menstruatiepijn heeft kunnen veroorzaken. Pijn waarvan Nanoah altijd heeft gedacht ‘dat het er gewoon bij hoorde’. 

Tot slot sluit Nanoah af met een pleidooi: we moeten menstruatie gaan zien als een mensending. En dan niet alleen wanneer we het hebben over mensen die menstrueren, maar juist ook wanneer het mensen die niet menstrueren aangaat. Iedereen heeft er namelijk op een bepaalde manier mee te maken. “Al was het alleen om je partner, je vrienden of familieleden beter te begrijpen.” 

*Nanoah is non-binair en gebruikt de voornaamwoorden die/diens en hen/hun.