Interview Gido van Puijenbroek
Wat was de aanleiding voor het ontstaan van AnalitiQs en wat is jullie doel?
“Elk bedrijf heeft wel iets te maken met cijfers, maar als het om mensen gaat, zit iedereen elkaar aan te kijken en wordt er op basis van meningen een besluit genomen. Die verbazing over dat er wel heel veel data zijn en er maar weinig mee wordt gedaan, was de aanleiding voor het ontstaan van AnalitiQs. De vraagstukken waarmee we werken lopen uiteen van equal pay tot wat de oorzaak is van hoog ziekteverzuim. Met data creëren we inzichten en met die inzichten helpen we om de vraagstukken aan te pakken. Onze slogan is ‘Turning data into profit’. Die ‘profit’ mag je vrij vertalen. Het gaat eigenlijk om waarde.”
Datagedreven werken is voor veel organisaties een ambitie, maar wat houdt het in en wat is ervoor nodig?
“Veel van onze klanten hebben de ambitie om een datagedreven organisatie te worden. Maar datagedreven werken is geen kunstje, het is een manier van werken waarbij het gaat om onderzoeken, rapporteren en analyseren. Het moet echter ook menselijk blijven. De data geven resultaten en de daaropvolgende keuzes moeten gemaakt worden door mensen. Wanneer je keuzes maakt op basis van data, is het heel belangrijk om die data te snappen en te kunnen onderbouwen.”
Wat is de Gelijk Loon Check?
“Om de drempel voor een loonkloofonderzoek te verlagen is de Gelijk Loon Check ontwikkeld. Met bestaande data wordt de analyse gedaan en daaruit volgt een simpel inzicht. Het kost minder geld en tijd dan een uitgebreide analyse, maar het geeft wel een eerste inzicht of je een urgent probleem hebt. Het is een sneak preview die werkgevers hopelijk laat afvragen ‘wat gaan we hiermee doen?’.
Als je vervolgens meer wil weten over gelijk loon in jouw organisatie bieden we de Gelijk Loon Analyse aan, dat is een uitgebreidere versie van het loononderzoek.”
Waarom vind jij dat alle werkgevers onderzoek zouden moeten doen naar de loonkloof?
“Allereerst is het de morele verplichting van een organisatie om zo’n onderzoek te doen. Verder is het al meerdere keren aangetoond dat diversiteit en inclusiviteit leiden tot betere bedrijfsuitkomsten, bijvoorbeeld in de vorm van winst of innovatie. Om inclusief te zijn is het belangrijk dat je in ieder geval hard kan maken dat mannen en vrouwen gelijk beloond worden. Daarom is dit onderwerp belangrijk én actueel.”
Verschillende organisaties doen onderzoek en zijn transparant over hun loonkloof, maar toch is er vaak nog een drempel om onderzoek te doen.
Wat is daar de oorzaak van?
“De angst is natuurlijk dat er een verschil uitkomt na correctie en vervolgens is de angst dat men niet weet hoe de medewerkers en andere stakeholders daarop reageren. Dat is volgens mij de grootste drempel voor organisaties om dit onderwerp uit te zoeken. Wat ik echter om mij heen zie is dat als je kan uitleggen dat je serieus gekeken hebt of er een verschil is en zo ja, wat je doet om dat aan te pakken, dat je het dan juist in je voordeel kan gebruiken. Je komt met een gefundeerd antwoord op een legitieme vraag, namelijk: ‘Worden mannen en vrouwen gelijk beloond?’ Met dit antwoord versterk je je positie als werkgever, want het draagt bij aan inclusief werkgeverschap. En dat is wat de huidige generatie van de werkgever verwacht.”
Na een eerste inzicht via de Gelijk Loon Check kunnen werkgevers bij jullie een uitgebreide analyse doen. Wat is de meerwaarde daarvan?
“Vaak is de uitslag van een onderzoek niet gecorrigeerd op allerlei achtergrondvariabelen zoals leeftijd en functieniveau. Meestal is er dan sprake van een nominaal verschil en dan heb je eigenlijk een ‘appels met peren-vergelijking’. Uit de Gelijk Loon Analyse komt een gecorrigeerd antwoord. Daarbij geeft het een verklaring waardoor het verschil wordt veroorzaakt. Bij Aegon kwam er bijvoorbeeld uit dat het komt doordat er meer mannen in hogere functies zitten. Dan weet je als bedrijf waar je aan moet werken. Verschillen komen waarschijnlijk niet door bewuste discriminatie maar door onbewuste biases. Het kan dan helpen om bijvoorbeeld een bias training te doen. Maar eerst moet je weten welke verschillen er zijn.”