Wat kan jij doen voor meer seksueel genot voor iedereen?

Iedereen zou recht moeten hebben op seksueel genot. Toch is dit helaas nog niet het geval en heerst er nog een groot taboe op dit onderwerp. Er zijn veel misvattingen, mythes en gevoelens van schaamte. Ook heersen er nog steeds beperkende stereotypen over seksueel genot. Seks werd voor lange tijd namelijk alleen gezien als voortplantingsmiddel en niet voor het krijgen van genot. Tijd voor verandering! Hoe zorgen we ervoor dat iedereen, ongeacht gender of sekse, gelijke kansen krijgt om seksueel genot te ontdekken en te ervaren? 

Geschreven door: Thirza Scholten

Waarom vrouwen minder vaak seksueel genot ervaren

Onderzoek toont aan dat seksueel genot een belangrijke bijdrage levert aan je eigenwaarde en je mentale gezondheid. Helaas is seksueel genot niet voor iedereen vanzelfsprekend. Zo zegt 75 procent van de meiden¹Als we ‘meiden’, ‘vrouw’ of ‘vrouwen’ schrijven, bedoelen we iedereen die zich identificeert als vrouw. Wanneer we refereren aan onderzoek, gebruiken we de termen die in dat onderzoek zijn gehanteerd om sekse of gender te onderscheiden. Wat we beschrijven kan ook van toepassing zijn op mensen met een baarmoeder, mensen met eierstokken en mensen met een vulva – maar zij zullen zich niet allemaal als vrouw identificeren. tegenover 85 procent van de jongens tussen de 13 en de 25 jaar te genieten van seks. Als we kijken naar de eerste keer vaginale seks liggen de cijfers nog veel verder uit elkaar: slechts 28 procent van de meiden zegt hierbij de eerste keer seks als fijn te hebben ervaren. Onder de jongens is dit 64 procent. Daarnaast geeft driekwart van de vrouwen aan pijn te hebben gehad bij de eerste keer vaginale seks.²Bron: Rutgers (2023). Monitor Seksuele Gezondheid. Deze pijn kan ontstaan doordat de clitoris niet volledig is opgezwollen. Dit komt onder andere doordat stimulatie van de clitoris tijdens vaginale seks vaak vergeten wordt. Dit kan ook een oorzaak zijn dat vrouwen minder vaak een orgasme ervaren dan mannen: zo zegt 49 procent van de vrouwen tegenover 85 procent van de mannen vaak of altijd een orgasme te krijgen.³Ellen Laan & Rik van Lunsen (2023). De waarheid over seks. 

Er is dus een genderverschil op het gebied van seksueel genot. Dit is niet biologisch verklaarbaar: zowel vrouwen als mannen kunnen seksueel genot ervaren. De verschillen komen doordat er bestaande ongelijkheden zijn in de samenleving. Vrouwen worden bijvoorbeeld sneller veroordeeld voor seksueel gedrag dan mannen: ‘slet’ tegenover ‘stoer’. Bewustwording is een belangrijke voorwaarde voor het doorbreken hiervan en zo te zorgen voor meer seksueel genot.⁴ E. Laan, Verena Klein, Marlene Werner, Rik van Lunsen en Erick Janssen (2022). In pursuit of pleasure: een biopsychosociaal perspectief op seksueel plezier en gender

Hoe krijgen we meer seksueel genot? 

Psychosociaal ondernemer Sabine Meulenbeld schrijft in haar boek ‘De kracht van positieve seksualiteit’ dat er acht ingrediënten zijn voor seksueel genot: plezier, afstemmen, waarnemen, delen, gelijkheid, improvisatie bereidheid, eigenheid en integriteit.⁵Sabine Meulenbeld (2023). De kracht van positieve seksualiteit 

Hierbij zijn het erkennen van persoonlijke normen en waarden, wederzijds respect en openheid belangrijk. Door deze ingrediënten mee te nemen in persoonlijke interacties met zowel je partner als in andere sociale verbanden, draag je bij aan het stimuleren van seksuele autonomie en genot. Dus als je je bewust bent over je eigen gevoelens, je communiceert wat je wilt en gelijkwaardigheid ervaart, biedt dit veiligheid voor seksueel genot voor iedereen, ongeacht gender of sekse. Hoe kunnen we deze ingrediënten dan toepassen? Dit vraagt om verandering in hoe we over seks en seksualiteit praten. Hierbij is educatie vanuit school en overheid belangrijk, maar ook het voeren van gesprekken met vrienden. Volgens Meulenbeld is het van groot belang dat we meer aandacht geven aan positieve seksuele ervaringen en het aanmoedigen van open communicatie.⁶Sabine Meulenbeld (2023). De kracht van positieve seksualiteit Hoe kunnen we deze open communicatie aanmoedigen? Dit begint al op jonge leeftijd tijdens de seksuele voorlichting. 

Het belang van seksuele voorlichting 

Uit onderzoek is gebleken dat wanneer jongeren vroegtijdig seksuele voorlichting krijgen en hierbij leren over grenzen, dit leidt tot een vermindering van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hierbij is het belangrijk dat de seksuele voorlichting wordt verbeterd ten opzichte van de huidige voorlichting. Onder andere scholen kunnen hier aan bijdragen door bij seksuele voorlichting aandacht te besteden aan zowel de fysieke als de emotionele aspecten van seksualiteit. Met als resultaat dat er meer begrip ontstaat van wederzijdse instemming, grenzen van elkaar worden herkend en gerespecteerd en er minder seksueel grensoverschrijdend gedrag plaatsvindt.⁷Kennisplatform Integratie & Samenleving (2020). Voorkomen van (online) seksuele grensoverschrijdingen.

De kracht van inclusieve taal 

Ook in onze taal heerst er nog veel taboe en schaamte. Om het taboe te doorbreken, is het essentieel dat we de juiste termen gebruiken. Bovendien kunnen bepaalde termen een schadelijke invloed hebben op ons zelfbeeld. In de Incomplete Stijlgids van WOMEN Inc. staat dit ook uitgelegd. Zo kunnen we de term ‘vulvalippen’ beter gebruiken dan ‘schaamlippen’: Het woord ‘schaam’ wijst erop dat we ons moeten schamen, terwijl bij de term ‘vulvalippen’ dit niet het geval is en lichamelijk gezien ook correct is. Dit geldt ook voor de term ‘schaamstreek’. Deze term zouden we kunnen vervangen voor ‘genitaalstreek’. ‘Schaamhaar’ kunnen we vervangen voor ‘vulvahaar’ of ‘penishaar’. Het woord ‘schaamte’ zorgt ervoor dat er een taboe heerst op het gebruik van deze termen en heeft een negatieve en schadelijke invloed op ons zelfbeeld. Door deze termen te blijven gebruiken, houden we dit onbewust met z’n allen in stand. Je onterecht schamen voor je lichaam heeft een negatieve invloed op je seksuele gezondheid. Door inclusievere termen te gebruiken, draag je bij aan een positieve kijk naar jezelf, wat een positieve invloed heeft op je seksuele gezondheid.⁸ Yasmine Mulder (2024). Weg met het woord ‘schaamlippen’. Taal doet er toe.

Seksueel genot voor iedereen 

Seksueel genot zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Helaas zitten taboes, gebrekkige kennis en systemische ongelijkheden in de samenleving dit in de weg. Door ruimte te maken voor open gesprekken, het doorbreken van beperkende stereotypen en het bijdragen aan kennis door onder andere scholen, creëren we een samenleving met seksueel genot voor iedereen, ongeacht gender of sekse. Doe jij mee?