Iets meer dan een jaar geleden ging in Spanje het menstruatieverlof in. De toenmalige minister van Gelijkheid in Spanje noemde dit ‘een historische dag voor feministische vooruitgang’. Meer dan een jaar later maken nog geen vijf vrouwen per dag gebruik van het menstruatieverlof, en dat in een land met 49 miljoen inwoners. Waar ligt dat aan? En zou menstruatieverlof in Nederland wél werken?
Wat is menstruatieverlof?
Menstruatieverlof is geen normale ziekmelding, maar een vorm van verlof die speciaal voor de menstruatie opgenomen wordt. Gemiddeld zijn vrouwen negen dagen per jaar minder productief op hun werk vanwege hun menstruatie. 39% van de vrouwen geeft aan weleens zo veel last van hun menstruatieklachten te hebben, dat zij zich ziekmelden van hun werk. Van deze mensen die zich ziekmelden, geeft maar 20% aan dat het gaat om menstruatieklachten.
Voor- en nadelen van menstruatieverlof voor werkgevers en werknemers
In Nederland bestaat momenteel geen regeling voor menstruatieverlof. De vraag is bovendien of dit op dit moment de juiste oplossing zou zijn. De cijfers uit Spanje laten zien dat er weinig gebruik wordt gemaakt van menstruatieverlof, onder andere omdat het bespreken van menstruatie een obstakel blijft. Menstruatieverlof geeft erkenning aan cyclus- en hormoongerelateerde klachten, maar om echt structurele duurzame verandering in gang te zetten, is het belangrijk om te beginnen bij het doorbreken van het taboe en menstruatie bespreekbaar te maken.
“Ik zou me nooit ziekmelden omdat ik menstruatieklachten heb, terwijl ik me wel doodziek voel. Ook omdat het elke maand terugkomt. Een vriendin van mij deed het wel en kreeg toen de reactie: “ben je dan voortaan elke maand ziek?” Met zo’n nare ondertoon.”
Zolang het taboe op menstruatie bestaat, creëert menstruatieverlof een risico van discriminatie op de werkvloer. Daarnaast wordt hiermee het probleem van het bespreken van menstruatieklachten op de werkvloer niet bij de oorzaak aangepakt – het is dus geen duurzame investering in het creëren van gelijke kansen op de werkvloer. Bovendien zijn er meer cyclus- en hormoongerelateerde klachten die invloed hebben op de inzetbaarheid en productiviteit van mensen met een baarmoeder, de overgang bijvoorbeeld.
Hoe kun je menstruele gezondheid op de werkvloer verbeteren?
Zonder aandacht voor menstruerende medewerkers – bijna de helft van de beroepsbevolking – krijgt niet iedereen gelijke kansen op de werkvloer. Een werkgever kan verschillende stappen zetten om de werkvloer menstruatievriendelijk te maken. Zo kunnen de bestaande faciliteiten menstruatievriendelijk worden gemaakt.
Hoe ziet een menstruatievriendelijk toilet er uit?
- Afgesloten ruimte met slot
- Menstruatieproducten beschikbaar in het toilet, het liefst in het toilethokje
- Prullenbak in het toilethokje
- Toegang tot water en zeep, het liefst minimaal één toilethokje met wastafel om menstruatiecup om te kunnen spoelen
- Voldoende licht en ventilatie
- Schoon en onderhouden
Los van dat het aanbieden van menstruatieproducten bij een menstruatievriendelijke werkplek hoort, kun je als werkgever hiermee ook helpen om menstruatiearmoede tegen te gaan. 1 op de 7 vrouwen mist namelijk wel eens werk omdat ze moeite hadden met het betalen van menstruatieproducten, en daarom dus maar thuis zijn gebleven.
Ook is het belangrijk om maatwerk te bieden voor mensen die menstrueren. Opties die je als werkgever proactief kan aanbieden zijn bijvoorbeeld:
- Ga het gesprek aan met werknemers en denk in mogelijkheden
- Flexibiliseer (waar mogelijk) werktijden
- Flexibiliseer (waar mogelijk) thuiswerken
- Hervorm (tijdelijk) het takenpakket
Hiermee bied je niet alleen een meer inclusieve werkomgeving, door het onderwerp bespreekbaar te maken draagt je ook actief bij aan het tegengaan van het taboe op menstruatie.
Training en advies
Meer weten over diversiteit en inclusie op de werkvloer? Met ons label LOKET Inc. bieden wij workshops, keynotes en advies aan over diversiteit en inclusie op de werkvloer.
