Menstrueren is de normaalste zaak van de wereld en is geen keuze. Mensen die menstrueren zouden dan ook altijd toegang moeten hebben tot menstruatieproducten. Toch heeft niet iedereen altijd genoeg geld om producten zoals maandverband, tampons of een menstruatiecup te kopen.
Ook in Nederland is menstruatiearmoede een probleem. Uit onderzoek blijkt dat in Nederland zo’n 1 op de 8 mensen die menstrueert wel eens te maken heeft gehad met menstruatiearmoede. Dit speelt vooral een rol voor mensen die onder de armoedegrens leven. Ook hebben steeds meer studenten moeite om menstruatieproducten te betalen door de financiële stress die zij kunnen ervaren.
Wat is menstruatiearmoede
Menstruatiearmoede is het beperkt toegang hebben tot de middelen om veilig en comfortabel je menstruatie door te komen. Dit zijn onder andere goede sanitaire voorzieningen en producten om het bloed op te vangen. Ook de beschikbaarheid tot kennis over menstruatie valt hieronder. Menstruatiearmoede omvat dus meer dan alleen het gebrek aan financiële middelen voor menstruatieproducten. Het gaat ook over het gebruik van alternatieven zoals wc-papier, stukken katoen of luiers, of het bezuinigen op basisbehoeften zoals fruit en groente.
Menstruatiearmoede is een ingewikkeld probleem, omdat er een taboe zit op zowel menstruatie als armoede. Mensen praten niet makkelijk over menstruatie en ook niet over het feit dat ze de nodige producten niet kunnen betalen. Daarom is het belangrijk dat er overal menstruatieproducten beschikbaar zijn. Net zoals toiletpapier ook in elk toilet aanwezig is. Daarmee gaan we niet alleen menstruatiearmoede tegen, maar het draagt ook bij aan het doorbreken van het taboe op menstruatie.
bloedserieuze
FEITEN & CIJFERS
De impact van beperkte toegang tot menstruatieproducten
Sommige vrouwen geven aan thuis te blijven tijdens de menstruatie, simpelweg omdat ze geen toegang hebben tot de juiste producten. Ze hergebruiken vaak menstruatieproducten, of gebruiken de producten langer dan aanbevolen. Het gebruik van alternatieven op menstruatieproducten, of menstruatieproducten te lang gebruiken kan onhygiënisch zijn en leiden tot infecties. Een van de meest voorkomende vorm van menstruatiearmoede is het bezuinigen op andere basisbehoeften. Dit kunnen boodschappen (48%), huishoudelijke producten (33%) en gezondheidsproducten, zoals medicijnen, (22%) zijn.
Initiatieven en campagnes tegen menstruatiearmoede
De overheid kan maatregelen nemen om de toegang tot menstruatieproducten te verbeteren, zoals het gratis maken van producten en deze beschikbaar stellen op scholen. Ook heeft de overheid een rol in het doorbreken van het taboe rondom menstruatie en het verspreiden van kennis. Dit kan bijvoorbeeld door menstruatie beter op te nemen in onderwijsdoelen en te investeren in een Nationale Strategie Vrouwengezondheid.
Het tegengaan van menstruatiearmoede gebeurd onder andere in samenwerking met het Armoedefonds en Dokters van de Wereld. Het Armoedefonds stelt gratis menstruatieproducten beschikbaar via MUP’s (menstruatieproducten uitgiftepunten). Op dit moment zijn er 2.403 MUP’s in Nederland. Deze zijn te vinden in bijvoorbeeld scholen, voedselbanken, bibliotheken en buurthuizen. Je kunt zelf menstruatieproducten opsturen of geld doneren. Voor vijf euro kunnen er al vijf pakjes maandverband worden weggegeven. Dokters van de Wereld geeft voorlichting en consulten over menstruatieklachten en -producten, en bereikt hiermee niet alleen mensen onder de armoedegrens, maar ook ongedocumenteerde personen.
Welke stappen kun jij verder nemen om menstruatiearmoede tegen te gaan?
- Kom ook in actie tegen menstruatiearmoede en doneer via Dokters van de Wereld of het Armoedefonds.
- Leer meer over menstruatie-armoede in ons statusrapport over menstruatietaboe- en armoede in Nederland, of de onderzoeksrapporten van de Bovengrondse, Plan International, en Neighbourhood Feminists
- Bedenk wat je zelf kan doen om dit probleem tegen te gaan, door bijvoorbeeld stappen te nemen op school, de universiteit, op kantoor of een andere plek om gratis producten beschikbaar te stellen.
- Maak menstruatie(-armoede) bespreekbaar! Want menstrueren is de normaalste zaak van de wereld en is niets om je voor te schamen.
