De gemeenteraadsverkiezingen zijn achter de rug, de stemmen geteld. Dit is hét moment om van je te laten horen. Laat de nieuwe lokale politici horen dat jij het belangrijk vindt dat hun plannen gelijke kansen gaan bevorderen!
Heb je hiervoor inspiratie nodig? Stuur deze voorbeeldbrief naar de nieuwe raadsleden. De komende tijd gaan de nieuwe raadsleden zich inlezen in hun dossiers; daarbij kunnen ze een zetje in de juiste richting goed gebruiken. Maar ook gedurende de komende jaren is het nooit te laat om van je te laten horen!
Zet je in
Als je meer wilt doen dan een brief sturen naar raadsleden, bekijk dan eens de mogelijkheden hoe je actief betrokken kunt worden bij de lokale politiek. Hoe meer mensen zich in de gemeente bezig houden met gendergelijkheid, hoe meer impact we kunnen maken!
Dat kan op veel verschillende manieren. Door je verkiesbaar te stellen als raadslid voor de volgende periode, als lid of bestuur van een dorpsraad, een WMO-raad, een jongerenraad of ‘gewoon’ als actief lid of bestuurslid van een politieke partij. Breng je mening en je expertise in en schrijf bijvoorbeeld mee aan het verkiezingsprogramma. Zo maken we samen echt verschil voor gelijke kansen voor vrouwen en mannen!
Cursus Politiek Actief – ProDemos
De komende weken:
- 29 maart: afscheid van de oude raad
- 30 maart: installatie van de nieuwe raad
- 1 april: start introductieprogramma nieuwe raadsleden
Tegelijkertijd beginnen ook de coalitieonderhandelingen. Per partij worden onderhandelaars aangewezen waarna het proces van de coalitievorming kan beginnen, vergelijkbaar met die van de landelijke politiek in Den Haag. Na de verkiezingen neemt de griffier of de winnaar van de verkiezingen, de grootste partij, het initiatief om de onderhandelingen te starten.
Er zijn dan twee opties voor het vormen van een coalitie.
De traditionele coalitievorming
In de traditionele coalitievorming wordt er vaak eerst een informateur aangesteld, gebruikelijk met dezelfde politieke kleur als de partij die de meeste stemmen heeft behaald. Deze informateur, die ook van buiten de gemeente kan komen, inventariseert welke partijen samen een coalitie kunnen vormen. Na de informateur is de formateur aan de beurt. Dit kan een externe begeleider zijn of de voorzitter van de grootste partij.
De gemeentesecretaris en ambtenaren ondersteunen de coalitievorming met informatie, financiële gegevens en factsheets die van pas kunnen komen in het proces. De partijen stellen daarmee het coalitieprogramma op.
Vervolgens is het zaak dat het college wordt samengesteld, de portefeuilles worden verdeeld en de burgemeesters wordt geïnformeerd, zodat diens reactie op het akkoord kenbaar gemaakt kan worden. Als al deze stappen achter de rug zijn, wordt het collegeprogramma opgesteld. Tot slot wordt het coalitieakkoord aan de gemeenteraad voorgelegd die het akkoord vaststelt en dan de wethouders benoemt. Meestal duurt het proces van de traditionele coalitievorming een paar maanden, tot medio mei.
Het raadsbreed akkoord
Deze alternatieve vorm van coalitievorming wordt de laatste jaren wat vaker ingezet. Een raadsbreed akkoord komt vaak ter sprake als het niet is gelukt om op de reguliere manier een coalitie samen te stellen.
De Raad voor het Openbaar Bestuur heeft in 2018 een rapport opgesteld waarin een oproep werd gedaan om meer raadsbrede akkoorden op te stellen: een akkoord op hoofdlijnen en daarbij gaan de wethouders per onderwerp op zoek naar draagvlak. Er kan zelfs een samenlevingsakkoord worden opgesteld waarbij ook de inwoners en maatschappelijke organisaties worden betrokken. Een unieke kans om bijvoorbeeld ook vrouwenorganisaties te betrekken bij de plannen voor de komende vier jaar
Het samenstellen van een raadsbreed akkoord kost vaak wel meer tijd. Het is namelijk een nieuw proces en in de campagnestrijd zijn soms de onderlinge verhoudingen verzuurd. Daarnaast is de ambtelijke ondersteuning ingewikkelder en vraagt ook de interne communicatie en onderlinge afstemming meer tijd.
Uiterlijk voor de zomervakantie of in uiterste gevallen vlak erna is het nieuwe college van wethouders en burgemeesters dan rond.