Weinig vrouwelijke wetenschappers: waarom?

Het is honderd jaar geleden dat Johanna Westerdijk de eerste vrouwelijk hoogleraar werd in Nederland. Dit is voor minister Bussemaker een reden om geld vrij te maken zodat er komend jaar 100 meer vrouwen benoemd worden tot hoogleraar. Een mooi initiatief dat WOMEN Inc. ondersteunt. Maar het is met name nodig dat er erkenning komt voor onbewuste vooroordelen binnen de wetenschap.

Nederland stroomt over van vrouwelijk talent
In Nederland zijn 3.600 hoogleraren, daarvan is 17% vrouw. Universiteiten willen dat dit in 2020 is verhoogd tot 25%. Zij geloven in de meerwaarde van diversiteit in onderzoek en onderwijs en zien bovendien in dat er ontzettend veel vrouwelijk talent onbenut blijft. Voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) Karl Dittrich geeft aan dat 'lagere rangen' zoals de promovendi bijna de helft uit vrouwen bestaan. Maar naarmate je hoger in het rangenstelsel komt wordt het steeds ingewikkelder voor vrouwen om de volgende stap te zetten.

Het probleem zit niet in het talent maar in de manier waarop er naar talent gekeken wordt
Dat het voor vrouwen moeilijk is om door te stromen, heeft te maken met de manier waarop benoemingscommissies te werk gaan. Er is sprake van bias, oftewel onbewuste vooroordelen. Dittrich: "Uiteraard gaat het altijd om de kwaliteit maar die kwaliteit is bij mannen en vrouwen even goed vertegenwoordigd. We merken bij benoemingscommissies dat er nogal een bias zit bij de wijze waarop je naar kandidaten kijkt (...) wij zullen de commissies moeten leren door die bias heen te kijken en met name heel goed te kijken naar de afwegingen die men maakt om te komen tot de benoeming van mannen en vrouwen."

De oplossing zit in het veranderen van je blik
Ervoor zorgen dat er ook vrouwen in een benoemingscommissie zitten is geen oplossing. In plaats daarvan moeten de commissies erop gewezen worden dat zij onbewust bevooroordeeld zijn als ze naar kandidaten kijken. "Je zult dus veel meer moeten doen dan zeggen 'ik wil zoveel procent vrouwen hebben.' Nee, je moet de hele cultuur van het benoemingsproces en het beoordelingsproces veranderen. Je moet attent zijn op datgene dat potentieel mis kan gaan," aldus Dittrich. Dit belangrijke punt maakt Jannet Vaessen (algemeen directeur WOMEN Inc.) ook in haar boek 'IEDEREEN Inc.'.

Inclusiviteit als sleutelwoord
Het is tijd om in actie te komen want als we niets doen neemt sociale ongelijkheid in Nederland toe, Jannet: “Alleen als wij ons bewust van zijn van onze onbewuste vooroordelen en ze erkennen kunnen we bijsturen en een inclusieve samenleving realiseren waarin iedereen dezelfde kansen heeft.”

Anderen vrouwen bekeken ook:
'IEDEREEN Inc.' het schrijfdebuut van Jannet Vaessen
Ionica Smeets over onbewuste vooroordelen