Rubriek (On)gehoord: The Favourite en Colette

Geschreven door: Suzan Steeman & Iris Brandts

“Laat je horen!” is sinds onze oprichting één van de motto’s van WOMEN Inc. Omdat we geloven in de kracht van unieke stemmen en verhalen. Gelukkig worden die verhalen dikwijls omgezet in mooie films, boeken, series, liedjes, kunstexposities en andere vormen. Maar worden ze dan ook gehoord? In de rubriek (On)Gehoord zet de redactie van WOMEN Inc. elke maand een boek, film of ander object in de schijnwerpers, waarvan wij vinden dat je die niet mag missen.

Samen met mijn collega Suzan heb ik bedacht dat het leuk zou zijn om twee recent uitgekomen films met ‘sterke vrouwen’ in de hoofdrol te gaan bekijken, The Favourite en Colette. We hebben ze apart van elkaar bekeken en er met geen woord over gerept: dat gaan we namelijk nu doen.¹ Collega Marjon heeft de films nog niet gezien en stelt ons een aantal vragen.

Zijn de films überhaupt vergelijkbaar?

Suzan: Ze zijn op zich vergelijkbaar omdat ze allebei een vrouw of vrouwen in de hoofdrol hebben, en allebei door een man geregisseerd zijn. Ik vond daardoor dat je in Colette wel naar haar keek met een male gaze.

Iris: Ja, de man waarmee Colette trouwt, Willy, neemt wel heel veel ruimte in in het verhaal.

Suzan: Vind ik ook, terwijl ik dacht dat de film over haar zou gaan. Heel anders dan in The Favourite, waar de mannen totaal ondergeschikt zijn aan de vrouwen, en heel vervangbaar zijn. Waarom wilde de regisseur van Colette perse dit deel van haar leven laten zien, en niet het deel waar ze meer onafhankelijk was?

Iris: Ja, ik snap ook niet waarom de film niet meer liet zien van het gedeelte waarin ze boeken onder haar eigen naam ging publiceren, in plaats van onder zijn naam. De films zijn trouwens ook wel vergelijkbaar omdat het allebei historische films zijn. Het zijn films met kostuums, maar ik zou ze geen van beide een kostuumdrama noemen. Colette is meer een biopic en The Favourite zou ik als kostuumcomedie omschrijven.

Suzan: Historische feiten vormen inderdaad een beetje de rode draad van de film, maar daarin is wel veel creatieve vrijheid genomen door de regisseurs.

Iris: Ik vond The Favourite vooral heel absurd, en Colette veel aannemelijker. In beide films speelt ook lesbische en biseksuele liefde een best grote rol. Of nou ja, ik weet niet zeker of er in The Favourite ook sprake was van liefde, of dat het meer ging om verleiding die werd gebruikt om macht uit te oefenen.

Suzan: Ik vond een van dialogen tussen de Markies, die een trans man is, en Colette best vanuit een cisgender perspectief geschreven. Hij legt daarin uit dat hij zichzelf pas begreep toen hij voor het eerst een broek aan deed, ik vond dat een beetje cliché en stereotiep overkomen.

Iris: Ik had het idee dat die discussie juist heel modern was, een beetje zoals we er nu over praten. Maar ik denk niet dat het in die tijd als zoiets logisch gezien werd als in deze scène werd voorgedaan.

Wie was jullie favoriete personage uit de twee films?

Iris: Ik vond Lady Sarah, gespeeld door Rachel Weisz, het tofst. Zij zette echt gelijk de toon voor de film: grof, zelfverzekerd, slim, aanwezig. Echt genieten.

Suzan: Ik vond Queen Anne het leukst. Ze was niet gepolijst of mooier gemaakt dan ze was, juist lekker echt.

Iris: Echt bizar dat zij zo incapabel was en mensen toch naar haar moesten luisteren, maar dat is een andere kwestie.

Suzan: Ik moet even denken wie ik bij Colette het leukst vond. Haar man was in ieder geval mijn minst favoriet.

Iris: Helemaal mee eens, wat een nare dude. Wel bijzonder dat we allebei Colette zelf niet zo’n heel leuk karakter vonden, terwijl zij toch de ‘sterke vrouw’ van de film is.

Suzan: Misschien vond ik haar gewoon niet zo heel geloofwaardig, maar ik denk dat dat vanuit mijn eigen bias komt. Ik dacht vaak: je zeurt wel een beetje veel, en is dit niet een beetje overdreven? Misschien komt dat ook doordat het schrijfproces niet zo goed werd laten zien: ze schreef een schriftje vol en hup, daar was weer een nieuw boek. Dus zo zwaar heb je het niet. Ik betrapte mezelf er ook op dat ik niet snapte waarom ze geen kind had. Terwijl dat natuurlijk ook een keuze kan zijn. Alhoewel dat wel lastiger was in die tijd.

Iris: Ik kon me niet zo goed verplaatsen in haar keuze om niet bij die man weg te gaan, of waarom ze überhaupt getrouwd waren. Terwijl er wel uitgelegd werd dat ze als plattelandsmeisje echt ‘omhoog’ trouwde met hem, en je in die tijd natuurlijk ook niet zomaar kon scheiden. Toch kwam dat niet helemaal over. Misschien was dat met een regisseur die vrouw is anders geweest?

Suzan: Ja, het was nu een beetje alsof de regisseur dacht: een man met macht, dat vindt toch elke vrouw aantrekkelijk?

En, welke films was het best? Waar ging je feministische hart er sneller van kloppen?

Suzan: The Favourite was sowieso mijn favoriet. Daar zaten echt hele toffe rolmodellen in. Of nou ja, ze waren ook wel heel achterbaks en agressief, maar omdat je meestal geen vrouwen ziet in zulke rollen werd ik daar heel blij van.

Iris: De vrouwen waren inderdaad best agressief, en scholden veel, maar eigenlijk niet heel anders dan mannen normaal gesproken doen in actiefilms. Toch moet je er in de context van vrouwen echt aan wennen. 

Suzan: En dat mannen maar een bijzaak zijn, wanneer zie je dat nou? Abigail bijvoorbeeld, trouwde alleen maar voor status, verder niks. Niet dat dat de ideale wereld is, maar wel verfrissend.

Iris: The Favourite vond ik ook het best. De stereotypen waren lekker omgedraaid, gedrag dat je normaal verwacht bij mannen was hoe de vrouwen zich gedroegen, en andersom. Bijvoorbeeld in de scene waarbij de Masham, de toekomstige man van Abigail zijn vriend Harvey om advies vraagt. Harvey geeft hem de wijsheid mee dat “a man must look pretty”, met flinke pruik en heftige make-up op. Terwijl de vrouwen het grootste deel van de film er heel natuurlijk uit zien.

Suzan: Ik vond de dansscene ook zo cool, dat ze opeens een soort breakdance in zat, daar klopt natuurlijk niks van maar zo leuk.

Iris: Ja het was voor mij zo’n verbazing dat de film mega hilarisch was, dat zag ik echt niet aankomen.

Suzan: Van het verhaal van Colette ging mijn feministische hart wel sneller kloppen, maar van de film niet zo. Wat mij betreft had zij wat meer centraal kunnen staan, dit verhaal had op een betere manier verteld kunnen worden.

Iris: Ik vond het een prima film, maar niet uitzonderlijk. En inderdaad, met dit bijzondere verhaal had er heel goed wél een uitzonderlijke film gemaakt kunnen worden. Misschien moeten we maar eens een boek van Colette gaan lezen, want daar ben ik wel nieuwsgierig naar geworden!

^{1 Naar het format van de ‘filmtrialoog’ van Hard//hoofd}