Gezocht: Films voor de WOMEN INClusieve Filmlijst!

2019 was voor vrouwen in de filmindustrie een fenomenaal jaar, blijkt uit onderzoek van the new Celluloid Ceiling report. Zowel achter de schermen als op beeld waren er meer vrouwen te zien dan in de voorgaande jaren. Een stap in de goede richting, maar we zijn er nog lang niet. Ondanks de groei van het aandeel vrouwen in de filmindustrie, blijven de percentages laag. Uiteindelijk willen we dat àlle vrouwen in de filmindustrie worden gerepresenteerd: voor en achter de schermen. Daarom willen we met jullie een inclusieve filmlijst opstellen! Laat ons weten welke film volgens jou niet mag ontbreken in het formulier onderaan het artikel.

Achter de schermen

In 2019 is het aantal vrouwen dat een Hollywoodfilm heeft geregisseerd verdrievoudigd ten opzichte van 2018: van 4% naar 12%. Een groot succes, maar 12% blijft een laag aandeel. Terwijl het ontzettend belangrijk is dat dit aantal verhoogt. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat in films waarbij de regisseur een vrouw is, het aantal vrouwen in beeld met 7 procent stijgt. En 71% van de vrouwen vindt dat de media beter moeten worden in het representeren van vrouwen met verschillende lichaamstypen, leeftijden, etniciteiten.

Op je beeldscherm

Het aandeel vrouwen dat een hoofdrol speelt in populaire films (films die bij een ‘mainstream’ publiek bekend zijn) ligt hoger dan regisseurs, namelijk 39 procent. Hoewel dit percentage is gestegen ten opzichte van voorgaande jaren, blijkt uit een onderzoek dat in 9 landen is uitgevoerd dat 53 procent van de vrouwen vindt dat er te weinig rolmodellen in films en op tv zijn. Dit heeft vooral te maken met dat we vaak een eenzijdig en stereotype beeld van vrouwen zien in films. Ons beeld vult zich vooral met jonge, cis*, witte heteroseksuele, dunne vrouwen.

Diversiteit zien we te weinig. Zo zijn vrouwen boven de 50 jaar haast niet te zien als hoofdpersoon (slechts 8%). Daarnaast missen we diversiteit in etniciteit bij hoofdpersonen: van de hoofdpersonages wordt 20% gespeeld door zwarte vrouwen. Latina vrouwen en Aziatische vrouwen zien we het minst als hoofdpersoon (5% en 7%). Bovendien zijn ook queer en trans personen en personen met een cognitieve en fysieke beperking ondervertegenwoordigd: 4% van de hoofdpersonages hoort bij de LHBTI+ community en slechts 6% heeft een cognitieve of fysieke beperking.

Karakterrol en leiderschap

Naast hoe vaak vrouwen in beeld zijn, is het ook belangrijk hoe vrouwen in beeld worden gebracht. Vrouwen spelen als hoofdpersoon vaak een belangrijke rol in de persoonlijke of familiesfeer, terwijl mannen juist als hoofdpersoon vaker een leidinggevende rol vervullen.De langdurige blootstelling aan deze en andere stereotype in de media, zorgt ervoor dat deze diep geworteld raken in onze hersenen als associaties en concepten. Een voorbeeld: mannen worden vaak in leiderschapsposities afgebeeld en daarom zijn ‘man’ en ‘leider’ voor ons onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Des te vaker we dit zien, des te natuurlijker gaat dit aanvoelen. Hierdoor wordt het bijzonder lastig om het stereotype beeld – mannen zijn leiders, vrouwen niet – te ontkrachten, of om vrouwen geloofwaardig te representeren als uitstekende leiders.

Op deze manier beschrijven stereotypen niet alleen hoe vrouwen en mannen zich gedragen en waar ze goed in zijn, maar ook hoe je je hoort te gedragen en waar je goed in zou moeten zijn. Zo is uit onderzoek van de Universiteit van Leiden gebleken dat jonge meiden vanaf 7 jaar zichzelf later niet kunnen voorstellen als leider of werkzaam in een technisch beroep, omdat ze haast nooit worden blootgesteld aan dit beeld. Stereotype beeldvorming heeft dus direct invloed op de kansen van vrouwen en mannen in de samenleving.

De WOMEN INClusieve Filmlijst

Het probleem van stereotypen is niet dat ze onwaar zijn, maar dat ze van één verhaal het enige verhaal maken. Diversiteit kan bijdragen aan het doorbreken van stereotypen. Hierdoor wordt het duidelijk dat stereotypen niet altijd de werkelijkheid zijn en dat er ook genoeg verhalen zijn die buiten een bepaald stereotypen vallen. Terwijl wij volop aan het brainstormen waren over diverse en representatieve films, viel het ons op dat filmlijsten zoals de ‘IMDB Top 250’ weinig diversiteit bevatten. Daarom hebben wij besloten om een nieuw fenomeen in het leven te roepen: De WOMEN INClusieve Filmlijst. Een lijst met films die stereotyperingen proberen te doorbreken, die divers zijn in hun weergave van gender, seksualiteit, etniciteit en andere kenmerken van diversiteit.

Is het mogelijk om een lijst te maken met films zonder stereotypen? Nee, helaas zullen we nooit helemaal aan stereotypering ontkomen. Maar wij willen graag een zo inclusief mogelijke filmlijst maken waar positieve beeldvorming centraal staat. De WOMEN INClusieve filmlijst is een lijst die tot stand komt met ons allen. Daarom willen we jou vragen welke film jij aan deze lijst wilt toevoegen. Welke film heeft jou geïnspireerd of in welke film herkende jij jezelf? Om alvast een begin te maken, stelden wij deze vragen aan onze collega’s. We nodigen je uit om deze lijst verder met ons aan te vullen: dit kan via het formulier hieronder!