Film als startpunt voor verandering

Dit jaar vindt de 13e editie van het Movies that Matter filmfestival plaats in Den Haag. De naam zegt het al: op het festival worden films vertoond die ertoe doen. De missie van Movies that Matter is dan ook om de ogen van kijkers te openen voor mensenrechten en een gesprek over een duurzame samenleving te starten.

Door middel van ruim 80 documentaires, speelfilms en bijbehorende debatten worden belangrijke onderwerpen – waaronder gendergelijkheid en vrouwenrechten – aangekaart. Ik sprak met artistiek directeur Margje de Koning over haar missie, de kracht van film en welke films je op het festival niet mag missen. 

Geschreven door: Jikke Koch

Artistiek directeur Margje de Koning

Hoe is Movies that Matter ooit ontstaan?

“Het filmfestival is ooit ontstaan als onderdeel van mensenrechtenorganisatie Amnesty International. Zij zagen in dat film een ongelofelijk goed communicatiemiddel is. Zeker bij een onderwerp als mensenrechten denkt men bij geschreven artikelen nog wel eens: ‘Ja, het zal wel’. Maar op het moment dat je iets ziet, wanneer je wordt meegenomen in een wereld waarin maatschappelijke problemen voelbaar zijn, beklijft dat veel beter.” 

“Movies that Matter laat echter niet alleen films zien, voor ons is het nagesprek heel belangrijk. Wij onderscheiden ons van andere filmfestivals, door naast het maakproces ook over de inhoud te debatteren. Voor ons is een film dus het startpunt van een dialoog. Zo komen bij ons bijvoorbeeld ook politici meepraten, minister Hoekstra opent dit jaar de Activist Night waarin film en activisme centraal staan.”  

“Film is een ongelofelijk goed communicatiemiddel.”

“Voor filmprofessionals organiseren we daarnaast industry days. Daarbij pitchen makers hun impact-plan: wat ga je met jouw film verder doen? Bouw je er een platform omheen? Met wie ga je in gesprek? Dat zijn andere vragen dan vragen die gaan over hoe je zoveel mogelijk mensen bereikt of hoe het op televisie komt. Bij ons gaat het ook over of de film verandering teweeg kan brengen, mensen op andere gedachten kan brengen of kan activeren.” 

“Bij ons gaat het ook over of de film verandering teweeg kan brengen, mensen op andere gedachten kan brengen of kan activeren.”

Een film stil uit Wij praten niet

Heb je een voorbeeld van een film die een beweging in gang heeft gezet?

“In 2019 toonden wij de film Unpaved road to Peace. De film gaat over een priester in een vrij klein dorpje in Colombia, die ex-FARC strijders – die terugkeerden naar het dorp dat zij jarenlang hadden verwoest – en de dorpsbewoners probeerde te verzoenen. Dit ging heel moeizaam, de priester werd bedreigd en verliet Colombia. Mede door een speciale screening van de film door de Nederlandse ambassade in Colombia is het tij vervolgens gekeerd. Toen is hij terug gegaan naar Colombia en heeft de film zelfs een prijs gewonnen op een groot filmfestival in Bogota. Zo kan een film een zaak keren.”

Wat maakt een film een ‘Movie that Matters’, oftewel: een film die ertoe doet?

“Een film die over mensenrechten of maatschappelijke problemen gaat of een maatschappelijk debat aan kan slingeren. Het is ook een film die cinematografisch sterk is, die goed is. De selectie is heel zwaar. We letten daarbij ook op representatie, o.a. van vrouwen, in de teams van makers en in onderwerpen. Dit jaar hebben we op dinsdagmiddag een groot debat, Women in film, over vrouwen die films maken in gebieden waar journalistieke vrijheid onder druk staat of waar oorlog heerst.”

Een film stil uit Along the way

Welke films mogen wij als feministen niet missen op het festival? 

“Wij praten niet mag je niet missen. In de maatschappij praten we veel over grensoverschrijdend gedrag, aangeslingerd door #MeToo, over welk seksueel grensoverschrijdend gedrag en welke seksuele uitbuiting vrouwen, en mannen, kunnen meemaken. Maar het blijkt verschrikkelijk moeilijk om daar goeie films over te maken. Terwijl in dit tijdsgewricht het zo belangrijk is dat mensen zich beseffen dat dit echt niet kan. De documentaire, die jongeren die slachtoffers zijn geworden van seksueel geweld en uitbuiting volgt, laat dat op zo’n onnavolgbare wijze zien.” 

“In dit tijdsgewricht is het zo belangrijk is dat mensen zich beseffen dat dit echt niet kan.”

“Sexual healing is ook een bijzondere film. De hoofdpersoon, die sinds haar geboorte spastisch is, neemt ons mee in haar ervaring van haar lichaam dat zij als een ongelofelijk vervelend en onhandig aanhangsel van zichzelf ervaart. Ze ontdekt in de film haar seksualiteit, een onderwerp waar weinig over wordt gesproken. Zo koopt ze in de film voor het eerst een kanten bh en helpt een sekswerker haar bij haar zoektocht naar intimiteit. Die scènes zijn diep ontroerend en teder. Het doorbreekt een taboe en laat zien hoe belangrijk het is om met zijn allen meer te praten over seksualiteit.”

De drie aanraders van Margje de Koning op een rij: