6 fabels en feiten over de mannenpil

Op Wereld Anticonceptiedag vraagt WOMEN Inc. zich af: hoe staat het met de mannenpil? Waarom is die er nog niet? We zochten het voor je uit.

Geschreven door: Naomí Combrink

Wanneer vrouwen het onderling over anticonceptie hebben, eindigt het gesprek vaak met de vraag: ‘ja, waar blijft die mannenpil nou?’. En dat is niet zo vreemd. Als vrouw ben je vaak al vanaf je tienertijd in de weer met condooms, de pil, een spiraaltje of andere anticonceptiemiddelen. Daarbij heb je vaak te maken met allerlei bijwerkingen of andere nadelen: verlies van libido, soms zelfs depressie, ruzie over gebruiksgenot of toch geen volledige betrouwbaarheid.

58 jaar na de introductie van de (vrouwen)pil zijn we echt toe aan een manier om deze verantwoordelijkheid en last gelijker te delen met onze sekspartners die man zijn. Berichten over de mannenpil doen al jaren de ronde. Eens in de zoveel tijd horen we er weer iets over, maar het daadwerkelijke product laat op zich wachten. Vaak wordt gezegd dat dit is omdat mannen niet aan zo’n pil zouden willen, ze er niet betrouwbaar genoeg voor zouden zijn of dat ze de bijwerkingen niet zouden willen accepteren. Maar dat blijkt niet helemaal hoe de vork in de steel zit. Daarom: 6 fabels en feiten over de mannenpil.

Fabel 1: Anticonceptie voor mannen komt in pilvorm. De mannenpil.

Feit: In werkelijkheid is er niet alleen een pil in ontwikkeling, maar ook een niet-hormonale gel die kan worden ingespoten, die de zaadaanvoer blokkeert.^1,2 Dit zou, net als een koperspiraaltje bij vrouwen, semi-permanent geplaatst worden en weer kunnen worden verwijderd wanneer de man in kwestie daarvoor kiest. Daarnaast wordt er ook geëxperimenteerd met zalfjes en injecties die hetzelfde hormoon (iets dat DMAU heet) bevatten als de (mannen)pil. Dit hormoon bootst testosteron na, zodat de man deze zelf minder aanmaakt en tijdelijk onvruchtbaar wordt. Anticonceptie voor mannen kan er dus wel in pilvorm komen, maar dit wordt zeker niet de enige optie.

Fabel 2: Mannen willen niet aan de pil.

Fabel: Dit lijkt een angst te zijn van de farmaceutische industrie. Maar in werkelijkheid zijn er verschillende onderzoeken gedaan die het tegendeel laten zien. In een onderzoek uit 2005 onder 9000 mannen uit 9 landen van over de hele wereld bleek tussen de 30% en de 70% geïnteresseerd in het gebruiken van anticonceptie voor mannen. Er wordt op basis van die peiling geschat dat er in deze 9 landen samen zeker wel 44 miljoen mannen aan de anticonceptie zouden willen.

Fabel 3: Mannen zijn te onbetrouwbaar om anticonceptie aan over te laten.

Fabel: Natuurlijk doe je er als vrouw goed aan om niet bij elke one-night-stand die je hebt met een man, hem te vertrouwen als hij zegt dat hij aan de pil is. Maar in een serieuze relatie tussen vrouw en man waarbij je beiden geen kinderwens hebt, is er geen reden waarom mannen minder te vertrouwen zouden zijn met een pil dan vrouwen. (Je kan je vertrouwen beter laten afhangen van of iemand een warhoofd is, dan van hun gender). Daarbij zijn er, zoals gezegd, ook middelen in ontwikkeling die niet van dagelijks gebruik afhangen, maar van een éénmalig bezoekje aan de dokter.

Fabel 4: Het onderzoek naar de mannenpil is stopgezet nadat de deelnemende mannen de bijwerkingen van de pil onacceptabel vonden. Deze bijwerkingen betroffen acne, stemmings-wisselingen en verlies van libido. (Inderdaad, dezelfde bijwerkingen die vrouwen al decennia slikken.)

Feit: Het is waar dat er in 2003, 33 mannen met een onderzoek zijn gestopt vanwege deze bijwerkingen. Dat betrof iets minder dan 10% van de mannen die meededen aan het onderzoek. Het onderzoek is echter gewoon afgerond. Vervolgonderzoek bleef uit omdat de Europese bedrijven die het onderzoek deden inmiddels waren opgekocht door grotere farmaceutische bedrijven uit de VS, die anticonceptie voor mannen een te risicovol project vonden. Waarschijnlijk is deze fabel ontstaan doordat er in 2016 wel een onderzoek is stopgezet, nadat een van de proefpersonen een einde aan zijn leven maakte. Dit bleek later echter niet gerelateerd te zijn aan de studie.

Fabel 5: De mannenpil is zo goed als klaar, maar wordt alleen niet op de markt gebracht.

Feit: De technologie en wetenschap voor het maken van anticonceptie voor mannen is al een heel eind op weg, maar om het echt op de markt te kunnen brengen is er helaas nog veel onderzoek nodig. De omkeerbaarheid van de inspuitgel is bijvoorbeeld alleen nog op dieren getoetst, en voordat de werking van de pil kan worden gegarandeerd moet het nog op veel meer mannen worden getest. Specialisten verwachten dat het op zijn minst nog 5 tot 20 jaar zal duren.

Fabel 6: Wetenschappelijke ontwikkelingen komen er vanzelf wel.

Fabel: Dit werkt helaas niet zo. Specialisten geven aan dat anticonceptie voor mannen alleen op de markt zal komen wanneer grote farmaceuten er in zullen investeren. Op het moment is er geen enkel farmaceutisch bedrijf dat geld stopt in de ontwikkeling van anticonceptie voor mannen. Alleen overheden, NGO’s en andere maatschappelijke organisaties steunen dit op het moment. Zonder farmaceuten kan het er echter niet komen. Deze bedrijven zijn overtuigd dat er te weinig interesse is om het ontwikkelen van anticonceptie van mannen rendabel te maken.

Wat kan jij doen?

Als je geen zin hebt om nog 20 jaar te wachten voor je de verantwoordelijkheid voor anticonceptie beter met je mannelijke partner(s) kan delen, zijn er verschillende dingen die je kan proberen. Je kunt natuurlijk een persoonlijke donatie doen aan een van de organisaties die met het ontwikkelen van anticonceptie voor mannen bezig is. Maar waarschijnlijk vormt dit slechts een druppel op de gloeiende plaat. Beter ga je met je buren praten; brieven naar de krant of je zorginstelling sturen of het bij je dokter aankaarten. Of nog beter: zorgen dat de mannen in je omgeving dit gaan doen, zodat er meer mensen zullen zien dat er wel degelijk vraag is naar anticonceptie voor mannen. Want daar zullen we de farmaceuten van moeten overtuigen om ze zover te krijgen deze producten te ontwikkelen en op de markt te brengen.