Ongelijke werk-zorgverdeling

Hoewel 41% van de heterostellen in Nederland betaald werk en onbetaalde zorg het liefst gelijk zou verdelen, lukt dit slechts bij 9% van de stellen. Dit heeft consequenties voor zowel vrouwen als mannen. De zorgverantwoordelijkheid van vrouwen heeft negatieve gevolgen voor hun financiële onafhankelijkheid en positie in de samenleving. De financiële verantwoordelijkheid van mannen heeft negatieve gevolgen voor de hoeveelheid tijd die zij met hun kinderen kunnen doorbrengen.

Waarom is de werk-zorgverdeling ongelijk?

De keuzes die mensen maken over het aantal uren dat ze werken en zorgen, worden beïnvloed door de manier waarop gedacht wordt over de rollen van vrouwen en mannen en door de beschikbaarheid van onder meer kinderopvang en verlofregelingen in Nederland.

Hoe denken we over de rollen van vrouwen en mannen?

Bestaande ideeën over rollen van vrouwen en mannen en de verdeling van werk en zorg hebben een grote invloed op de keuzes die we maken. Zo geeft 83% van de Nederlanders aan dat de moeders van nog niet-schoolgaande kinderen (0-4) drie dagen of korter zouden moeten werken. Slechts 35 procent vindt hetzelfde voor vaders. Dit soort opvattingen uiten zich in gedrag. Vrouwen werken vaker in deeltijd, 39 procent van de vrouwen gaat na de geboorte van het eerste kind minder uren werken, tegenover ongeveer 9 procent van de mannen. Vrouwen besteden anderhalf keer zoveel tijd aan onbetaalde zorgtaken (huishoudelijke taken, boodschappen, zorg voor kinderen, informele zorg) als mannen (26 versus 17 uur per week). Bovendien zijn onbetaalde zorgtaken, huishoudelijk werk en mantelzorg voor vrouwen 17 keer vaker een reden om niet te werken dan voor mannen.

Welke voorzieningen missen er voor de combinatie van werk en zorg?

Het combineren van werk en onbetaalde zorg is in Nederland niet optimaal geregeld. Zo wordt partnerverlof slechts voor 70 procent betaald en is het daarom niet voor iedereen toegankelijk. Dit zorgt meteen na de geboorte al voor een scheve verdeling van werk en zorg. Ook zien veel ouders de kinderopvang niet als een manier om zorg uit te besteden. Voor een derde van de ouders zijn hoge kosten een reden om geen kinderopvang te gebruiken. In veel sectoren waar vrouwen werken (zoals de zorg en het onderwijs) is bovendien een deeltijdcontract de norm, dit maakt het voor vrouwen moeilijk om meer uren te werken. Voor mannen is het daarentegen vaak de norm om voltijd te werken.

Naast de zorg voor kinderen zetten bijna 5 miljoen mantelzorgers in Nederland zich dagelijks belangeloos en onbetaald in. Deze mantelzorgers, vaker vrouw dan man, ontvangen nagenoeg geen enkele financiële compensatie voor de kosten die met name intensieve mantelzorg met zich meebrengt en het verlies van inkomen en pensioen doordat zij minder of niet meer kunnen werken als gevolg van deze zorgtaken. Terwijl de overheid vanuit de gewenste participatiesamenleving wel verwacht dat mensen mantelzorg verlenen.

We roepen de overheid op om hier verandering in te brengen. Mee eens? Onderteken dan onze petitie!

Meer weten?

• Met onze campagne ‘De Grootste Onderneming van Nederland’ (2020) vroegen we aandacht voor mensen die onbetaald werk doen.
• Lees in ons magazine Zo werkt het – WIEG (uitgebreid partnerverlof) alles over de uitbreiding van partnerverlof.